Украина омбудсмени: Жонингизни сақлаш учун рус паспортини олинг
Украина омбудсмени оккупация қилинган ҳудудларда қолган украинларга Россия фуқаролигини олишни маслаҳат берди. Унинг фикрича, Путиннинг янги фармони Украинанинг аннексия қилинган ҳудудларидан одамларни депортация қилишни эмас, балки уларни жиноий таъқибга олиб, тутқун фуқаролар ҳисобига “асир айирбошлаш фонди”ни тўлдиришни назарда тутади:
“Мен уларга Россия паспортини олишни, яъни жонларини сақлаб қолишни маслаҳат берган бўлардим. Энг муҳими шу. Одамларимизга жисмоний босим бўлаётганини тушуниб турибмиз. Шундай экан, паспортни олиб, тирик қолиб, бизникилар ҳудудни озод этишини кутганлари маъқул. Кейин эса Россия паспортидан расман воз кечиб, нормал ҳаётга қайтишлари мумкин бўлади – ҳозирда шу тўғрида зарур қонун лойиҳаси ишлаб чиқилмоқда”.
Омбудсмен Украина ҳукумати мажбуран паспорт беришни ҳарбий жиноят деб ҳисоблашини, бироқ паспорт олишни жиноят деб тан олмаслигини қўшимча қилди.
“Путин урушни Сталин каби олиб бормоқда”
Урушни ўрганиш институти (ISW)нинг бугунги ҳисоботида Украинадаги Россия қўшинлари олий қўмондонлигидаги лавозим алмашувларга баҳо берди.
Институт экспертларига кўра, Путин урушда тез ғалаба қозонишига ишонган ва ғалабани ўз хизмати деб кўрсатиш мақсадида босқинга умумий раҳбарлик қилиши учун қўмондон тайинлашни истамаган. Экспертлар буни Иккинчи жаҳон уруши йилларида Иосиф Сталин ва Георгий Жуков ўртасида кечган қарама-қаршиликка менгзайдилар. Яъни, Путин бирон генерал уруш ортидан катта обрў қозонишини хоҳламаган.
Бироқ тез ғалаба қилиш умиди пучга чиққач, қўшинларга қўмондон тайинлашга тўғри келди. Путин 2022 йилнинг 8 апрелида Александр Дворниковни бош қўмондон этиб тайинлар экан, унга 9 май – Ғалаба кунига қадар Донецк вилоятини батамом ишғол этиб, ягона қўмондонлик тизимини яратиш вазифасини топширади. Дворников вазифани уддалай олмай, бир ярим ой деганда бўшатилди. 26 майда унинг ўрнини Геннадий Жидко эгаллади. Кейинчалик бу ролга Герасимов тайинланди.
Қўмондонлар бирйўла икки ролни ижро этишди: Украинадаги Россия қўшинлари гуруҳини бошқариш билан бирга ўз ҳарбий округларига раҳбарлик қилишни давом эттиришди, яъни энг катта ҳарбий бошлиқ эмас, балки “тенглар орасида биринчи” мақомида қолишди.
Экспертлар хулосасига кўра, Путин бир тарафдан генералларга ҳокими мутлақликни бериб қўйишни истамагани, айни чоғда муваффақиятсиз командирларни лавозимини кўп ҳам туширмасдан четлатиш ва кейин, зарур бўлганда яна тиклашга имкон қолдиришни кўзлаб шундай кадрлар сиёсатини юритган. Бунақа бошқарув услуби деярли бутун олий қўмондонликка нисбатан татбиқ этилган.
Путин рус паспорти олмаган украинларни депортация қилмоқчи
Ўтган йили Россия паспорти берилганлар орасида 43 фоизни яъни қарийб 300 минг киши собиқ украиналиклар ташкил қилади. Эндиликда бу рақам янада кўпайиши мумкин.
Боиси Путин босиб олинган ҳудудларда Россия фуқаролигини қабул қилмаган украинларни депортация қилиш тўғрисидаги фармонни имзолади.
Фармонга асосан, аннексия қилинган ҳудудларда яшаётган Украина фуқаролари Россия паспортини олиши ёки расман бундан бош тортиши мумкин. Россия фуқаролигини қабул қилишдан бош тортганлар 2024 йилнинг 1 июлидан чет эл фуқароси ҳисобланади.
Вагнерчилар Бахмутдан чекинмоқчи
Россия ўтган ёздан бери Бахмутни қамал қилиб, жуда катта йўқотишлар эвазига кичик ютуқларни қўлга киритди.
Россиянинг “Вагнер” ҳарбий ширкати жангчилари Бахмутни эгаллаш ҳаракатларида асосий куч сифатида ҳаракат қилиб келмоқда.
Бироқ ўтган ҳафта «Вагнер» гуруҳи раҳбари Евгений Пригожин агар ўқ-дори таъминоти ҳал этилмаса, ўз қўшинларини Бахмут шаҳридан олиб чиқиб кетишии маълум қилди.
Пригожин Вагнер жангчиларининг Бахмутдан чиқиши шарқий фронт чизиғи бўйлаб Россиянинг мағлубиятига олиб келишидан огоҳлантирди.