Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Юсуф муфтийлик қилган пайтда Андижонда – ўша даврнинг кўзга кўринган уламоси сифатида танилиб улгурган Абдували қори Мирзаев қўлида таҳсил олган Муҳаммадсолиҳ Обутов шайх фаолиятига кескин танқидий кўз билан қараган ва бу ҳақда мақлолалар эълон қилган ўзбекистонлик имомдир.
У кишининг марҳум шайхга жиддий эътирозларидан бири айнан 1989-93-йилларга оид:
- Тожикистондаги коммунистларга қарши тожик мусулмонлари қилган намойишларни муфтий қувватлаган. Ўшанда Тожикистоннинг қозиси: “Бу майдонда бир соат туриш - 100 ракат нафл намоз ўқигандан афзалдир”, деган фатво чиқарган. Ўшани муфтий қувватлаб, адашмасам, телевизорда гапирган. Кейин у ëқда урушга ўтиб кетди иш. Табиийки, муфтийнинг олдинги гаплари кейин ўзгарди. Балки унга маъмурий босим бўлгандир. Кейин Абдулла Ўтаевлар исломий партиянинг Ўзбекистон бўлимини тузамиз деганда, ҳукумат қаттиқ қаршилик қилган. Муфтият ҳам ўшанда уларга қарши гапирган. Ҳажга бориш-бормаслик, Абдували қори аканинг мачитидаги одамларга печать босиб бермаслик, хуллас шу каби ишлардан норозилар кўп эди. Тўполон бўлиб турганда, уни айбдор деб ҳисоблашдими, бошқа бўлдими, тарк этди ватанни, чиқиб кетди. Кейин нариги группа диний бошқармага келди ва ҳукумат уларни поддержа қилди.
Озодлик: Яъни, ҳукумат ўша вақтда сафида Обид қори ҳам мавжуд бўлган группани қўлладими?
- Ҳа, Обид қори ҳам мавжуд эди. Шундан кейин Қурултой ҳам ўтказилмади. Каримов уже ўзини ўнглаб олган эди ва бунга бошқа изн бермади.
Озодлик: У пайтда Намангандаги гаплар ҳам бўлиб ўтган эди-а?
- Улар ҳам бўлиб ўтган эди. Энди Каримов муфтийни тайинлашни бошлади ва Абдулла Бухорий деган одам муфтий бўлди. Лекин Абдулазиз Мансур ўша пайтда ҳам нариги муфтийнинг ноиби эди, 10та муфтий алмашса ҳам бу киши ўтирибди ҳали. Менинг фикримча, ўзбек ҳукуматининг ўзи шайхнинг чиқиб кетишини мусулмонларнинг тинчлиги учун бирламчи омил, деб ҳисоблаган.
Озодлик: 90-йиллардаги сулҳда шайх битта гап айтган эди, турли гуруҳларга бўлинмайлик, бирлашайлик, акс ҳолда душманларга ем бўламиз, мазмунида. Балки шундан хавотир қилиб чиқариб юборишгандир? Зотан, кейинчалик мусулмонлар ўзаро иттифоққа келолмади ва ҳақиқатан ҳам майда гуруҳлар битта-биттадан йўқ қилинди.
- Лекин ҳукумат ўшанда шунақа узоқни кўзлаб, иш қилди деб ўйламайман. У пайтлар довдираб ëтган, ким нима қилишини тушунмаëтган давр эди. Жуда кўп факторлар бор эди. Шайхнинг чиқиб кетиши маъқул кўрилди, шекилли. Ҳукуматга шунча хизмат қилса ҳам чиқариб юборишди ва қамашмади ҳар ҳолда уни, - дея хотирлайди Обутов.
