емайл: bekievam@rferl.org Facebook: @Mehribon.Bekieva
Андижон ва Хонободда содир бўлган воқеалардан кейин Ўзбекистонда милиция ходимлари томонидан ҳуқуқ ҳимоячиларини таъқиб қилиш янада кучайди. Бу ҳолат пойтахт Тошкентда айниқса кўзга ташланмоқда.
Ўзбекистон оммавий ахборот воситалари¸ 26 май куни Андижон ва Хонободда юз берган портлашлар хусусида мамлакат Бош прокуратураси расмий баëнотини тарқатгач¸ бу воқеалар ҳақда яна сукут сақлашга ўтди.
27 май куни эрталаб БМТнинг Ўзбекистондаги ваколатхонаси яқинида уч нафар ҳуқуқ фаоли – Елена Урлаева, Саломат Бойматова, Элнур Абдулов шафқатсиз калтакланиб, кейин милиция бўлимига олиб кетилган.
Халқ таълими расмийларининг инкор этишига қарамай гувоҳлар¸ Хоразм, Фарғона, Жиззах, Самарқанд, Қашқадарё каби вилоятларда мактаб ўқувчиларининг баҳорги дала ишларига жалб этилаëтганини хабар қилмоқдалар..
Ўзбекистонда айни кунларда давлатга пилла топшириш мавсуми давом этаяпти. Айни пайтда ўзбекистонликларнинг айримлари пилла етиштириш фермер учун фойда ўрнига зиён келтираётганини таъкидламоқдалар.
Сурхондарёлик Нодир Раҳмонқулов ҳамда Беҳзод Зоиров Ўзбекистон президенти ва мамлакат конституциявий тузумига тажовуз қилишда айбланмоқда. Уларга нисбатан диний айбловлар ҳам илгари сурилган.
Кейинги тўрт йил мобайнида Россия, Қозоғистон ва Украинада 47 нафар хоразмлик мардикор ўлдирилган. Бу ҳақда Озодликка Хоразмдаги “Нажот” инсон ҳуқуқлари ташкилоти вакиллари маълум қилдилар.
Жорий йилнинг 17 майидан бошлаб Хоразмдаги айрим мактаб ўқувчилари қишлоқ хўжалик ишларига жалб қилинди. Чигит экишу ягана билан машғул болалар охирги қўнғироққача даладан бери келмайдиган кўринади.
Мамлакатда ишга яроқли аҳолининг бор-йўқ 0¸8 фоизигина ишсиз эканини даъво қиладиган расмий Тошкент¸ 2009 йили янги корхоналар очиш, кичик бизнесни ривожлантириш эвазига бир миллионга яқин янги иш ўрни ташкил қилишни режалаштирмоқда.
Дунёдаги 32 та халқаро ташкилот қўшма баёнот бериб, Ўзбекистон президенти Ислом Каримовдан журналист Солижон Абдураҳмоновни қамоқдан озод қилишни сўради.
13 май куни Тошкентдаги "Матонат" ёдгорлиги олдида Андижон қурбонларини ёдга олиш мақсадида йўлга чиққани учун эрталабдан ҳибсга олинган 8 нафар ҳуқуқ фаоли кечки соат 7 лардан кейин қўйиб юборилди.
Ўзбекистон ҳукумати Андижон воқеаларининг жамоатчилик шууридан ўчиши¸ ўчмаган тақдирда¸ бу воқеаларнинг ўта қора рангларда қолиши учун давлат пропагандаси кучидан тўлиқ фойдаланиб келмоқда. Бу ташвиқот маҳсули қандай?
Андижон воқеаларининг тўрт йиллиги муносабати билан Тошкентдаги "Матонат" обидаси олдида қирғин қурбонларини хотирлашни режалаган ҳуқуқ фаоллари эрта тонгданоқ милиция ходимлари томонидан олиб кетилди.
Андижон вилоят жиноий ишлар суди асакалик кекса журналист Кушодбек Усмоновнинг аппеляция тартибидаги шикоят аризасини кўриб чиқиб, биринчи инстанция ҳукмини ўз кучида қолдирди.
2005 йилнинг 13 май куни Андижонда юз берган қонли воқеалар¸ балки ўзбекистонликларнинг кўпи учун мавҳум ва олис воқеадир. Аммо унга бевосита гувоҳ бўлганлар¸ ўзлари ўша куни бошдан кечирган даҳшатни унута олмасликларини айтадилар.
Ўзбекистонда халқ ўз норозилигини билдириш учун кўчаларга чиқса¸ бу яна қон тўкилишига олиб келадими? Бу саволларга Ўзбекистон ичкарисидаги оддий одамлар жавоб берадилар.
Ўзбекистонлик бир гуруҳ ҳуқуқ ҳимоячилари мамлакат аҳолисига йўлланган очиқ хатда жамоатчиликни 13 май куни Тошкентдаги Жасорат ёдгорлиги олдида йиғилиб, Андижонда ҳалок бўлганларни хотирлашга чақирмоқдалар.
9 май - Хотира ва қадрлаш куни Ўзбекистондаги уруш фахрийларига алоҳида эътибор кўрсатилди. Олинган мукофотдан кўнгли кўтарилган фахрийлар бу каби шодиёна йилда фақат бир марта келишини таассуф билан қайд этмоқдалар.
Ўзбекистон Миллий хавфсизлик хизматининг Давлат чегарасини қўриқлаш қўмитаси Қирғизистон Ташқи ишлар вазирлиги нотасига раддия билдирди, аммо қирғиз дипломатлари бу раддияни тан олмаяптилар.
Ўзбекистон Ички ишлар вазирлиги ҳаракат хавфсизлиги бошқармасининг бир гуруҳ мансабдорлари 2 май куни тунда Қашқадарёнинг Қамаши туманида содир бўлган автоҳалокатдан кейин ишдан олинди.
Давомини ўқинг