Маҳкамани кузатаётган Озодлик мухбиридан:
"Наконец-то!"
Сочи калта олинган, пастки лаби олдга туртиб чиққан, ўзи сариқдан келган бақувват жуссали бу кишининг тунд қиёфаси бутун суд давомида фақат бир марта ўзгарди.
У ҳам бўлса, прокурор ва даъвогар томонининг иддаолари икки кун давомида тингланиб, ниҳоят Швецияда ўтаетган маҳкамадаги сўз навбати унга берилганида.
- Наконец-то! - деди у, бир қўзғалиб олиб.
Гапнинг индаллосини Ўзбекистондаги тузумнинг яхши эканлиги ҳақидаги гаплардан бошларкан, захил юзига қон югургандай ҳам бўлди:
"Мен Украинада туғилдим, лекин Ўзбекистон ҳақида мен мутлақо бошқача фикрдаман, - деди у. - Совет Иттифоқи тугаганидан кейин ҳам ёмон бўлмади, ҳеч ким оч қолмади, тинч мамлакатда яшаяпмиз."
У Довуд Назаровнинг Ўзбекистон режими қатағонлари ҳақидаги фикрларига қўшилмаслигини билдираркан, ўзининг сиёсатдан узоқ одам эканини ҳам қистириб ўтди:
"Мен ҳеч қачон сиёсат билан қизиқмаганман, Довуднинг отаси қувғин қилингани ҳақида билмаганман, бироқ, агар уни ҳукумат ўлдирмоқчи бўлса буни Қозоғистонда қилган бўларди, ҳукуматнинг бундай қизиқиши бўлмаган, деб ҳисоблайман," - деди 37 ёшли Жуковский.
Каплан ҳам, Умид ҳам - битта одам
Тергов пайтида Тигран Каплан исми кўп тилга олинди.
Прокурор Петерссон тўплаган маълумотларда ва айблов хулосасида имом Обидхон Назаровга ўқ узилган қурол ва патронлар топилган рюкзак ҳам, унинг топшириғи билан келган Юрий Жуковскийга тегишли экани айтилди.
Юрий фақат Тигран Капланнинг буйруғи билан Тошкентдан Копенгагенга ва у ердан Стромшундга юриш қилган, бир неча бор ижарага олган машинаси, хонаси ва шахсий телефонларини алмаштирган.
Тигран Каплан топшириғи билан у рюкзак сотиб олган ва унинг ичига Нодирага аталган "совға"ни қўйган.
Баъзида эса имом Назаровни видеога олиш учун ижара уйи ва меҳмонхонани ташлаб машинада тунаган.
Судда далил сифатида келтирилган телефон рақамлари муҳтамал киллер Юрий Жуковскийга асосан учта жойдан - Тошкент, Москва ва Швециянинг Лунд шахарчасидан кўмак берилганини исботлайди.
Судда Жуковскийнинг иқрори эса Москвадаги дўсти Умидбек Аминовнинг шахсини очиқлаганидир.
Унинг билдиришича, тергов пайти бундай иш тутишга журъати етмаган, оиласига зиён етишидан қўрққан ва фақат судда иқрор бўлишга қарор берган.
Нимадан қўрққан: Тиграннинг ғазабиданми ёки бошқа нарсадан?
Бу борада Жуковский лом-мим демайди.
У тасвирлаган Тигран анча мулойим ва одамшаванда.
"Менинг Умид исмли бир дўстим бор эди. Оилавий байрамлар усиз ўтмасди. Швецияга келиш ниятим борлигини ҳам у биларди," деди Жуковский судда.
Унинг суддаги иқрорига кўра, айни шахс бир вақтнинг ўзида Тигран Капланнинг ўзидир.
Тергов пайтида прокурор Юрий Жуковскийга Тигран Каплланики экани ишонилган паспорт нусхасини кўрсатаркан, айбланувчи суратдаги шахс Тигран (Умид) эканини тасдиқлади.
Жуковскийнинг биринчи саёҳати
Жуковскийнинг айтишича, унинг бў дусти анча топармон, ўзига тўқ кимса.
Унга "Ташвишланма, сенга ёрдам қиламан," деган.
Кейин Жуковский учоқда Каплан (Умид) берган моддий ёрдам билан Копенгагенга келган.
Капланнинг Нодира исмли синглиси эса аэропортда кутиб олган.
Кейин эса Жуковский, Умиднинг бир илтимосини бажариш учун у берган фотосурат билан, масжидга Обид Назаровни кўришга борган.
"Биз бу одамни кўрмадик, кейин Малмога қайтдик. Кейин Малмода бир-икки кун бўлиб, Тошкентга қайтдим," дея эслайди Жуковский ўзининг дастлабки сафари тафсилотига тўхталаркан.
Жуковский ҳеч қачон Имом Назаровни танимаганини айтади.
"Имом қанака имом? Мен диний атамаларни тушунмайман," дейди у.
Унинг гапига кўра, Обид Назаровнинг Умиддан, яъни Қоплондан анчагина қарзи бўлган, шуни ундириш ёки топиб яшайдиган жойларини расмга олиш учун ўша йили Швецияга келган.
Касофат собик хотин, пастпортга ёпишган скотч ёки ОВИР
Жуковскийнинг икки марта ўзбек паспортини алмаштиргани ҳақидаги гаплари маҳкамани кузатаётган аксар ўзбекистонликларни афтидан таажжубга солди.
Ў қандайдир "ишкал" туфайли паспортини алмаштиришга мажбур бўлганини айтади.
"Қандайдир скотч ёпишиб қолган экан алмаштиришга мажбур бўлдим," дейди у бир гапида.
Бошқа гапида эса, "касофат собик хотин туфайли" паспортни янгилашга тўғри келганини, бусиз ОВИР визаси бермасликлари мумкинлигини таъкидлайди.
"Мен янги паспорт олишга, визаларни қайтадан қўйдиришга мажбур бўлдим, пул эвазига. Ўзбекистонда янги паспорт қилдириш осон," - дейди у бир гапида.
Судда иштирок қилаётганларда шу ўринда яна савол пайдо бўлди: Агар Жуковскийнинг гапларига ишонсак, унинг биринчи паспортидаги исми нима эди? Украина паспортидаги исмичи? Агар унинг "Тигран ҳам, Умид ҳам - бир одам," деган гапи рост булса, унда икки йилда икки паспорт олган киевлик Жуковскийнинг нечта исми бўлса тағин?
Жуковскийнинг Швецияга иккинчи сафари
"Мен Умидга ҳеч кимни топмаганимни айтдим, кейин эса у мендан яна бир бор бориб келишимни сўради. У менга ёрдам берди ва мен тағин Умиднинг олдига Москвага бордим," дейди Жуковский.
Унинг бир гапига кўра, Умид Аминовнинг ( яъни Тигран Капланнинг) синглиси Нодира Аминова унга адресни топтании айтган.
"Умид менга менинг номимга очилган банк картасини берди, кейин мен ижарага машина олиб, шимолга йул олдим. Стромшундга келиб, озроқ ўша ерда юрдим. Нодира менга уй топишда ёрдам берди," дейди у.
Нодирага аталган "совға"
Жуковскийнинг судда айтган гапларига кўра, Умид ундан яна бир нарсани илтимос қилган - синглиси Нодирага аталган "совға"ни бериб қўйиш.
Лекин, қизиғи, у бу "совға"ни, яъни ўточар қурол бўлган револьверни бир сумкага солиб, Стромшунддаги Интернет кафеда қолдириши керак бўлган.
Вазиятнинг яна бир ғалати томони Нодира яшайдиган Лунд шаҳри Стромшунддан минг километрда зиёд узоқда жойлашгани, бошқа бир ғалати томони, ўзининг Швецияга қилган қисқа сафари чоғида Жуковский Нодира билан бир неча бор учрашган, унинг уйида меҳмон бўлгани ва у билан 65 марта телефон алоқасига чиққани.
Аммо, Жуковский Нодирага аталган "совға" ҳақида телефон суҳбатларида лом-мим демаган.
Айни шу ҳолатлар беҳисоб саволларни уйғотиши табиий ва бу саволларнинг бари жараён давомида прокурор томонидан унга берилди.
Тушликка танаффус эълон қилинди. Суд 1330 да давом этади. Жуковский суд залидан кишанда олиб чиқилди. Қолганлар ҳам суд залини тарк этди.
Судья Жуковскийдан рюкзакни Остершундаги кафега ташлаб чиққач, нима учун Стокгольмга кетишдан олдин яна Стромшундга борганини сўрайди. Жуковский шунчалик турли жойларни кезганини айтади, аммо Стромшундга нима учун боргани аниқ эсида йўқ.
Жуковский Москвадаги дўсти уни "подставить" қилганини айтади.