Айни кунларда таваллудининг 577 йиллиги нишонланаётган улуғ шоир ва мутафаккир Алишер Навоий замонавий технологиялари хусусидаги илмий фаразларни илгари сурган (“XXI аср”, 8 февраль). Қайд этилишича, шоирнинг донишмандликка йўғрилган байтлари қатига илмий кашфиёт ва фаразлар сингдириб юборилган. “Шеърият султони тахайюл отида шунчалар узоқларга парвоз этолганки, унинг олдида нафақат тезлик, балки вақт – асрлар ҳам чикора”, деб ёзади газета. Мақолада айтилишича, Навоий телевизор, робот, эскалатор, батискаф, двигатель, кондиционер каби замонавий қурилмалар ҳақидаги илмий фаразларни баён этган. Масалан, “Фарҳод ва Ширин” достонида ғаройиб тимсоллар жилва этадиган “ойнаи жаҳон” ҳақида сўз боради. “Сабъаи сайёр”да эса эскалатор ва лифт ҳақидаги фаразлар илгари сурилган. Қайд этилишича, Навоий шу тариқа 1892 йили америкалик кашфиётчи Жесси Рено ясаган эскалаторнинг назарий асосларини бир неча аср аввал баён этган. Мақолада Навоий ижодида бундай рамзлар, ўз даври учун ғайриоддий бўлган қурилмалар ҳақидаги башоратлар беҳисоб экани қайд этилган.
